Podobnie jak ból pleców, który często występuje u ludzi, zespół ogona końskiego jest zwykle chorobą powoli postępującą, ponieważ zwapnienie kręgosłupa wzrasta wraz z wiekiem psa. Możesz nawet nie zauważyć, że Twój pies ma problemy z plecami, nawet po pojawieniu się niektórych objawów, ponieważ mogą Ci się wydawać one niezwiązane z syndromem końskiego ogona u psów.
Czym jest choroba końskiego ogona?
Zespół ogona końskiego jest spowodowany uciskiem korzeni nerwowych przechodzących od dolnej części pleców w kierunku ogona na poziomie połączenia lędźwiowo-krzyżowego. Najczęstszą przyczyną choroby końskiego ogona jest zwężenie kanału kręgowego na poziomie stawu lędźwiowo-krzyżowego (tzw. zwężenie lędźwiowo-krzyżowe).
Zwężenie lędźwiowo-krzyżowe jest najczęściej spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi krążka międzykręgowego, zapaleniem stawów i nieprawidłową proliferacją więzadeł. Psy z nieprawidłowym kształtem ostatnich kręgów lędźwiowych lub krzyżowych oraz owczarki niemieckie są predysponowane do rozwoju zwężenia odcinka lędźwiowo-krzyżowego. Rak i infekcja na poziomie krążka lędźwiowo-krzyżowego (zapalenie kręgosłupa) mogą również powodować objawy syndromu końskiego ogona u psa.
Jakie są objawy zespołu ogona końskiego?
Objawy zespołu ogona końskiego zwykle nie zaczynają się, dopóki pies nie ukończy trzech do siedmiu lat. Najbardziej widocznym objawem jest ból tylnych nóg, ogona i pleców. Inne typowe objawy tej wyniszczającej choroby to:
- Trudności ze wstawaniem
- Słaba koordynacja ruchowa
- Zmiany postawy
- Psy nie mogą wspinać się po schodach
- Osłabienie tylnych nóg z utratą masy mięśniowej
- Przeciąganie tylnych łap (powłóczenie)
- Niemożność lub niechęć do poruszania ogonem z powodu bólu
- Podgryzanie tylnych nóg i ogona
W niektórych przypadkach psy będą miały osłabienie lub kulawiznę w jednej lub obu tylnych kończynach – dzieje się to w następstwie ucisku korzenia nerwowego, który dostarcza nerw kulszowy, gdy wychodzi on w stawie lędźwiowo-krzyżowym. Jeśli ucisk korzenia nerwowego powoduje znaczny ból, psy mogą trzymać kończynę po wysiłku lub skomleć z bólu. Silny ucisk korzeni nerwowych może prowadzić do nietrzymania stolca i moczu, które w większości przypadków jest nieodwracalne.
Zespół końskiego ogona u psa najczęściej ma dwa rodzaje:
- Wrodzony zespół ogona końskiego to choroba, z którą pies się rodzi
- Nabyty zespół ogona końskiego jest spowodowany urazem, infekcją lub nowotworem
Przyczyny zespołu ogona końskiego u psów
Zwężenie kanału kręgowego i ucisk na nerwy wychodzące z kręgosłupa powodują objawy kliniczne. Ten nacisk może być spowodowany zwężeniem kanału kręgowego spowodowanym zapaleniem stawów, przepukliną krążka międzykręgowego, infekcją dysku, urazem, wrodzoną wadą rozwojową lub guzem kręgosłupa. Najczęstsze przyczyny to:
- Infekcja dysku
- Urazy
- Guzy
- Zwyrodnienia stawów
- Wrodzone uszkodzenia kręgów
- Choroba zapalna, taka jak zapalenie nerwu
- Neoplazja przerzutowa, taka jak rak prostaty
- Pierwotna neoplazja
- Zwichnięcia
- Złamania
- Przepuklina dysku
- Ostre wysunięcie krążka międzykręgowego
Duże rasy (owczarki niemieckie, dogi niemieckie) i psy z długimi rdzeniami kręgowymi (beagle, jamnik) są najbardziej podatne na wystąpienie syndromu końskiego ogona.
Diagnoza zespołu ogona końskiego u psów
Choroba końskiego ogona jest często trudna do zdiagnozowania, ponieważ objawy przypominają wiele innych stanów, takich jak dysplazja stawu biodrowego, choroba prostaty, guzy kręgosłupa i różnego rodzaju infekcje. Nawet przy dokładnym badaniu fizykalnym lekarz weterynarii prawdopodobnie będzie w stanie podać tylko możliwą przyczynę, więc dodatkowe badania takie jak testy laboratoryjne krwi i diagnostyka obrazowa są niezbędne do ostatecznej diagnozy. Podczas badania fizykalnego weterynarz prawdopodobnie stwierdzi, że pies ma ból w dolnej części pleców, ogonie i tylnych łapach. Jednak są to bardzo niespecyficzne objawy.
Aby uzyskać diagnozę, lekarz weterynarii skorzysta z RTG (prześwietlenia), które w przypadku zespółu końskiego ogona u psa prawdopodobnie ujawniają zwyrodnienie kręgosłupa. Ponieważ jest to powszechne również w innych stanach, najlepszymi sposobami postępowania są kolejne badania diagnostyczne. Jeśli objawy kliniczne i zdjęcia radiologiczne sugerują zespół ogona lędźwiowo-krzyżowego, wykonuje się specjalne badanie radiologiczne, zwane mielogramem. Jest to wstrzyknięcie materiału kontrastowego wokół rdzenia kręgowego, tak aby nacisk na rdzeń kręgowy był widoczny na kolejnych zdjęciach rentgenowskich. Kolejnym sposobem postępowania jest epidurogram, czyli podanie środka cieniującego nadoponowo, jest to najczęściej używana metoda w diagnostyce właśnie syndromu końskiego ogona. Dodatkowe testy, takie jak tomografia komputerowa (CT) lub obrazowanie rezonansem magnetycznym (MRI), są również wykorzystywane do diagnozowania zespołu lędźwiowo-krzyżowego.
Zespół końskiego ogona u psa koszt operacji
Jeśli choroba zwyrodnieniowa lub wrodzona prowadzi do alternatywnych metod chirurgicznych, koszty mogą być duże: od 3500 do 5000 złotych jest typowe dla pojedynczego zabiegu chirurgicznego. Właściciele psów chorych na zespół końskiego ogona znajdują pomoc i rady w poszukiwaniu polecanego lekarza na forach, poświęconych tej chorobie. Dlatego jeśli jesteś opiekunem chorego psa dobrze jest znaleźć forum o zespole końskiego ogona u psa i wymieniać się tam doświadczeniami z innymi właścicielami.
Leczenie zespołu ogona końskiego u psów
Istnieją różne rodzaje leczenia psów z zespołem ogona końskiego, w tym rozwiązania chirurgiczne i niechirurgiczne. W zespół końskiego ogona u psów najczęściej przepisywane leki to leki przeciwzapalne (np. meloksykam) i środki przeciwbólowe (np. gabapentyna), które często przynoszą chwilową ulgę w bólu i mogą poprawiać objawy kliniczne. Zwykle przy tym zabiegu konieczne jest ograniczenie ruchu i odpoczynek w klatce, ale dopuszczalne jest zamknięcie na małym ogrodzonym wybiegu lub w małym pomieszczeniu. Jednak stan ten postępuje, więc zwykle konieczne jest dalsze leczenie.
Leczenie niechirurgiczne
W łagodnych przypadkach zespołu ogona końskiego zazwyczaj najpierw stosuje się kortykosteroidy lub NLPZ w leczeniu stanu zapalnego i bólu. Czasami w celu natychmiastowej ulgi podaje się zastrzyk kortyzonu. Sugerowane jest ograniczenie ruchu psa i trzymanie go w klatce przez jeden do dwóch miesięcy, jednak należy pamiętać o codziennej pracy z psem, aby zapobiec atrofii (osłabieniu) mięśni. Jeśli leczenie zachowawcze jest nieskuteczne, pojawia się nawracający ból lub występują objawy neurologiczne (np. osłabienie lub paraliż), konieczne jest leczenie chirurgiczne.
Leczenie chirurgiczne
Istnieje kilka opcji leczenia chirurgicznego stosowanych w zespole ogona końskiego, które obejmują dekompresję i fuzję. Kiedy krążek międzykręgowy pęka, wiele psów traci koordynację lub osłabia się podczas chodzenia lub zostaje sparaliżowanych w tylnych łapach. W takim przypadku konieczny jest zabieg chirurgiczny zwany laminektomią grzbietową, aby zmniejszyć nacisk wybrzuszonego lub pękniętego dysku na rdzeń kręgowy. Dekompresja (laminektomia) to usunięcie zdegenerowanego dysku. Aby to zrobić, robione jest nacięcie w górnej części rdzenia kręgowego, które służy do usunięcia kości, a czasem więzadeł wraz z innym materiałem uciskającym na nerwy. Fuzja ma na celu wzmocnienie rdzenia kręgowego i zatrzymanie ucisku nerwów. Odbywa się to z użyciem fragmentu kości z innej części ciała, substytutu kości lub metalowej płytki, w zależności od okoliczności. Eksploracja chirurgiczna pozwala na identyfikację guza kręgosłupa lub zwężenia kanału kręgowego z powodu urazu. Po zwolnieniu nacisku oczekuje się powrotu funkcji tylnych nóg. Jednak trwałe uszkodzenie rdzenia kręgowego nie zostanie cofnięte, a operacja nie łagodzi stanu zapalnego wokół nerwów rdzeniowych lub mięśni. Mogą być potrzebne dalsze leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne, dopóki ten aspekt problemu nie zostanie ostatecznie rozwiązany.
Zespół końskiego ogona u psa rokowania
Rokowanie jest bardzo dobre u psów z łagodnymi objawami neurologicznymi (tj. tylko objawy bólowe, łagodne osłabienie). Psy z silnym uciskiem korzeni nerwowych i następującym po nim nietrzymaniem moczu lub stolca mają niestety złe rokowania, a większość psów nigdy nie wraca w pełni do zdrowia, nawet po operacji. Zabieg chirurgiczny może jednak złagodzić ból u tych psów.
Wiele psów z chorobą lędźwiowo-krzyżową ma także inne problemy z plecami (np. przewlekłą chorobę krążka międzykręgowego), lub inną chorobę ortopedyczną, które mogą negatywnie wpływać na ich powrót do zdrowia po operacji. Powrót do zdrowia jest również wolniejszy u psów z nadwagą, a otyli pacjenci muszą być objęci ścisłą dietą, aby zmniejszyć swoją wagę.
Ścisły odpoczynek w klatce ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego powrotu do zdrowia po zabiegu chirurgicznym. Specyficzne powikłania, które mogą wystąpić po operacji, obejmują tworzenie się kieszonki płynowej lub tkanki bliznowatej, które uciskają korzenie nerwowe lub złamania kości w miejscu operacji. Psy, które są nadmiernie aktywne po operacji, są znacznie bardziej podatne na wystąpienie komplikacji.
Zespół ogona końskiego u psa rehabilitacja
Ćwiczenia i stymulacja nerwów krzyżowych mogą pomóc w powrocie do zdrowia pod nadzorem wyszkolonego fizjoterapeuty. Ćwiczenia fizyczne to także wspaniały sposób na naturalne poprawienie nastroju psa. Długotrwałe ograniczenie ruchu u psa związane z leczeniem choroby końskiego ogona może doprowadzić do atrofii mięśni. Dlatego należy systematycznie pracować z psem i rozgrzewać jego mięśnie, najlepiej pod kontrolą zoofizjoterapeuty W leczeniu syndromu końskiego ogona można wykorzystać fizykoterapię.
